Wanneer is jy verslaaf aan jou slimfoon?
1. Hoe lyk mense se verhoudings met hul slimfone deesdae?
Slimfone is gewis nie meer net ’n foontjie waarmee daar gebel word nie. Deesdae is dit ’n toestel waarsonder min mense oor die weg kan kom. Die meeste mense voel kaal of selfs angstig indien hulle nie hul selfone by hulle het nie. Dit is ’n wonderlike toestel met baie voordele, maar ongelukkig het dit ook bykans ’n slagyster geword wat mense vasvang in ’n stewige greep waaruit hulle nie maklik los kan kom nie. In plaas daarvan dat dit iets is wat die lewe vir mense makliker maak, hulle tyd bespaar (en dus meer vryheid gee), het dit ’n bykans hipnotiese effek op sommige mense. Selfone kan mense se tyd steel, hulle sosiaal kniehalter en hulle negatiewe gewoontes laat aanleer. ’n Selfoon is ’n kristalbal wat baie verborge geheime vir jou kan openbaar, maar vir party mense is dit is ’n doolhof waarin hulle maklik in verdwaal.
2. Watse impak of uitwerking kan slimfone op mens se lewens hê? Goed of sleg?
Beide. Selfone is wonderlike toestelle en dit het ’n gros voordele vir die gebruiker daarvan. Aan die een kant maak slimfone dit vir mense moontlik om met hulle vriende en familie in ander lande in kontak te bly. WhatsApp, WiFi en ander toepassings maak dit vir mense moontlik om lank met hulle kinders, ander familie of vriende in oorsese lande te praat. Hulle kan selfs mekaar sien wanneer hulle gesêls. Al bly jy in ’n verlate klein dorpie tussen niks en nêrens is jy nie regtig afgesonderd nie. Wat is meer wonderlik as dit?
Wanneer jou dogter se motor êrens onklaar raak, hoef sy net vir jou ’n Pin te stuur en jy kan jou dadelik daarheen haas, terwyl MAPS jou die vinnigste roete aanwys. Jy kan dan haar roete huis toe volg met “live location” en seker maak sy is veilig tuis. Jy kan ook in ’n paar sekondes vir haar geld oordra in haar bankrekening. Selfone het gewis baie wonderlike voordele waaroor ons lank kan praat.
Jy kan binne sekondes inligting vind oor omtrent enige onderwerp onder die son. Jy kan selfs videos daaroor kyk Jy het dus bykans onbeperkte inligting oor bykans alles tot jou beskikking en die sleutel tot al hierdie kennis kan jy maklik in jou sak dra.
Jy is nooit alleen nie. Jy is net ’n paar knoppies weg van die een of ander sosiale groep vir wie jy binne oomblikke kan wys waar jy is en wat jy doen. Jy kan die hele tyd in voeling bly met jou familie en vriende.
Maar enige goei ding kan ook verkeerd gebruik word en slimfone verleen hulle veral daartoe om misbruik te word. Dié intelligente foontjie in jou sak kan jy bykans insluk en ’n ongesonde fokupunt in jou lewe word. Baie gou kan jou lewe bykans om jou selfoon draai en kan jy al hoe meer in die kuberruimte begin leef en minder in die werklike lewe. Jy mis uit op oomblikke saam met vriende en familie. In plaas daarvan om die mooi oomblikke in jou lewe te geniet, word jy uit daardie oomblik weggeruk deur jou foon wat bliep – en jy is skielik iewers anders.
Selfone kan veroorsaak dat ons al hoe minder met mense van aangesig tot aangesig kommunikeer en al hoe meer via ons selfoon, ons al hoe meer kyk na wat op sosiale media gebeur en minder wat om ons aangaan en dit kan ons emosioneel afstomp en self sielkundige probleme by mense veroorsaak. Kyk gerus na die film “WALL-E” om te sien wat moontlik is. Die lewe raak al hoe vinniger en vinniger, want mense wil hê dinge moet dadelik gebeur. Mense se algemene kennis kan verminder omdat hule alles kan Google – en met autocorrect op selfone, hoef mense nie te leer om behoorlik te spel nie. Jong kinder kan aan pornografie en and euwels blootgestel word en mense kan so vasgevang word deur hulle slimfone dat hulle in niks anders in die lewe belangstel nie. Baie speletjies of toeps op selfone is so ontwerp dat mense letterlik daaraan verslaaf raak.
3. Hoe weet mens wanneer jy verslaaf is aan jou slimfoon. Is daar dalk gevaartekens waaraan u kan deel?
Jy weet iemand is verslaaf aan iets wanneer hy of sy ander aspekte van hulle lewe begin afgskeep en hulle nie meer normaal funskioneer nie.
Dit lyk dit vir ander asof jou selfoon ’n verlenging van jou arm geword het, omdat jy dit bykans die hele tyd in jou hand hou.
Jy is ’n slaaf van jou selfoon wanneer jy nie die versoeking kan weerstaan om met elke keer na jou selfoon te kyk wanneer jy hoor daar is ’n nuwe boodkskap nie. Of jy kyk in elkgeval elke paar minute, net om seker te maak jy mis niks nie.
Jy kyk op jou selfoon tydens gesprekke, selfs wanneer iemand direk met jou praat.
Jy voel jy moet dadelik op WhatsApp of ander boodskappe reageer al is jy ongekik teenoor ander of al is dit teenstrydig met jou eie behoeftes.
Jy laat ander mense, soos gesinslede, voel dat die selfoon meer belangrik is as hulle. Jy is ongeskik of kort van draad indien hulle met jou praat terwyl jou na jou selfoon staar.
Spandeer jy bykans al jou vrye tyd met jou selfoon en jy begin al hoe minder ander dinge doen, selfs goed wat jy in die verlede graag gedoen het. Jy verloor dus belangstelling in bykans alles anders in die lewe. Jou selfoon word jou lewe.
By die werk kyk jy elke nou en dan na WhatsApp, Facebook, TikTok, Twitter of ander toepassings op jou selfoon terwyl jy eintlik op jou werk moet fokus. Jou fokus op jou werk word dus elke nou en dan verbreek en die gehalte van jy werk verminder.
4. Wie is die ware sondebok? Is dit eintlik maar ’n geval van slimfoon, maar dom gebruiker?
Die probleem lê by die verbruiker. Mense koop motors en ry oral daamee rond. Hulle kan die verkeerreëls gehoorsaam, veilig bestuur en ander bestuurders in ag neem – of hulle kan onverskillig bestuur en hulle eie lewens en die van ander in gevaar stel. Ongelukke word nie deur motor veroorsaak nie, maar deur die mense wat hulle bestuur. Netso lê die probleem nie by die slimfone nie, maar by die gebruikers wat nie weet waar om grense te stel nie.
Slimfone is gewis nie net meer ’n telefoon nie en ’n mens kan nie van gebruikers verwag om dit net vir daardie doel te gebruik nie. Natuurlik moet dit vir meer gebruik word. ’n Slimfoon is eintlik ’n kragtige rekenaar, ’n kamera, ’n GPS, ’n TV-stel en veel meer. Dit is ook ’n sak vol vermaak – waarom sal jy nie van al dié wonderlike dinge gebruik wil maak nie?
Dit het egter ook die potensiaal om jou lewe oor te neem en jou te verslaaf. Jy moet beheer neem oor jou selfoon en nie toelaat dat dit beheer neem oor jou nie.
5. Wat kan mens doen om aktief minder tyd aan slimfoon te bestee?
• Sit jou selfoon met sy gesigkant na onder neer, sodat jy nie die skerm kan sien nie. Sodoende sien jy nie uit die hoek van jou ook indien die skerm ophelder nie en trek dit nie jou aandag weg van waarmee jy tans besig is nie.
• Probeer om jou selfoon in jou slaapkamer te los in plaas daarvan om dit saam met jou deur die huis te dra.
• Moenie teksboodskappe nagaan wanneer ander met jou praat nie.
• Verwyder jy epos-program (toepassing) van jou selfoon of stel die selfoon só dat dit nie bliep wanneer ’n nuwe boodskap ontvang word nie.
• Verwyder ook die geluid wat jou selfoon maak wanneer WhatsApp of enige ander boodskappe inkom. Met ander woorde skakel die meeste van jou “push notifications” af.
• Neem al jou sosiale media-toepassings en kitsboodskaptoepassings van die tuisskerm af en plaas dit in 'n vouer op die laaste skerm. Dit maak dit moeiliker om dit die hele tyd na te gaan.
• Neem nou en dan ‘nselfoonvaksie – waar jy die besluit neem om vir ’n tydperk jy swelfoon weg te berê en nie te antwoord wanneer dit lui of blipe nie.
• Neem ’n bewuste besluit om minder tyd met jou selfoon deur te bring en begin ’n stokperdjie, oefen of woon ’n kursus by. Besluit om meer met jou lewensmaat, kinders en vriende van aangesig tot aangesig te praat. Jy sal gou besef wat jy besig was om te mis.
• Laai ’n toepassing op jou selfoon wat vir jou sê hoe lank jy bedags (of snags) met jou selfoon besig is. Besluit om minder op jou foon besig te wees en stel dan jou foon om jou te waarsku indien jy dié tyd oorskry. Begin klein, sodat jy in jou doel kan slaag en draai dan stadig die kraan toe.
Kies om jou selfoon as hulpmiddel te gebruik om goed te doen in plaas daarvan om dit toe te laat om jou lewe te regeer. ’n Selfoon moet jou hande vry maak om meer tyd beskikbaar te hê om lekker dinge in die werklike lewe te doen – dit moet nie boeie word wat van jou ’n slaaf maak nie.